Op de website Solk.nl heeft mevrouw Dr. L. Tak een commentaar gepubliceerd over de PACE-trial. http://www.solk.nl/2016/10/de-kritiek-op-de-pace-trial-naar-effectieve-behandelingen-bij-cvs/#comments
Onderstaand mijn commentaar op haar schrijven.
Geachte mevrouw Tak,
Dank voor uw publicatie. Hoewel u behoorlijk wat nuancering geeft ten aanzien van de PACE-trial, wil ik graag een aantal opmerkingen met u delen.
U schrijft: “Patiënten en patiëntenverenigingen voor CVS uitten echter direct al kritiek. De afgelopen maanden hebben ook sommige wetenschappers zich verzet tegen de in the Lancet gepresenteerde resultaten van de PACE-trial.”
Sommige wetenschappers is voorzichtig uitgedrukt: het waren 42 vooraanstaande wetenschappers.
In de beschrijving van de PACE-trial maakt u geen melding van het feit dat in de publicatie van 2011 het oorspronkelijke samengestelde criterium uit het onderzoeksprotocol uit 2007 (dat was overigens ook pas twee jaar na de start!) werd verlaten, dat de resultaten op twee subjectieve vragenlijsten tot criterium werden verheven, dat de afkapwaarde op de SF36PF werd verhoogd terwijl voor herstel de oorspronkelijke lagere waarde gehanteerd bleef en de scores op de CFS (Chalder Fatigue Scale) werden aangepast, wat tot vertekening leidde.
Welke conclusies verbindt u aan het feit dat de resultaten van alle doelgroepen op de primaire uitkomstmaten na twee jaar gelijk bleken te zijn? Wat was het effect op de andere uitkomstmaten?
Bij punt 2: is u bekend dat verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat subjectieve meetinstrumenten geen goed beeld geven van het werkelijke activiteitenniveau bij CVS-patiënten?
Bij punt 3: beweert of accepteert u hier dat dergelijke beïnvloeding tijdens een onderzoek geoorloofd is?
Bij punt 6: inmiddels heeft een driekoppig tribunaal de PACE auteurs verplicht onderzoeksdata vrij te geven. Deze zijn volgens het oorspronkelijke PACE-protocol uit 2007 geanalyseerd en de uitkomst daarvan is dat er geen significante verschillen zijn tussen de 4 onderzoeksgroepen.
U schrijft dat het jammer is dat de discussie zo gepolariseerd wordt. U gaat voorbij aan het gegeven dat tijdens het eerder genoemde tribunaal is vastgesteld dat voor de beweringen van de PACE-onderzoekers over een agressieve benadering en bedreigingen door mensen uit de patiëntengroeperingen geen enkel steekhoudend bewijs is geleverd. Het oordeel van het tribunaal over de beweringen van de PACE-auteurs was ronduit vernietigend. U gaat ook voorbij aan het feit dat de verantwoordelijke van The Lancet zich zeer partijdig heeft uitgelaten over de kritieken. Als er sprake was van polarisatie, dan kwam die van die zijde.
Van begin af hebben patiënten en hun vertegenwoordigers zeer goed onderbouwde bezwaren aangevoerd.
U meldt: “Helaas wordt de PACE-trial vaak gebruikt om de discussie over wat CVS is te beslechten. Dat lijkt mij niet constructief. Onderzoekers die CGT onderzoeken als behandeling bij CVS, doen dit omdat het een van de bekende werkzame behandelingen is. CGT is ook werkzaam bij somatisch verklaarde ziekten als kanker (Fors e.a. 2011; Larkin e.a. 2014). Het zegt dus niets over de oorzaak van CVS.”
Bij CVS wordt de behandeling met CGT in afwijking van de andere ziektebeelden gepresenteerd als de behandeling die leidt tot herstel. Dat is wezenlijk anders dan de ondersteunende inzet van CGT bij andere ziektebeelden.
Als we de diverse onderzoeken naar de behandeleffecten van CGT bekijken dan is het maar zeer de vraag wat de onderzoekers als herstel hebben geformuleerd. Als herstel betekent dat men beter scoort op een subjectieve vragenlijst, wat heel vaak als primaire uitkomst wordt gebruikt, terwijl de objectieve criteria geen enkele vooruitgang laten zien en soms zelfs teruggang tonen, dan is dat een misleidende stellingname. De patiënten zijn er dus vaak niet beter van geworden in het dagelijks leven.
Een ander ernstig probleempunt snijdt u zelf al aan. Er wordt heel wat afgesjoemeld met de diagnosecriteria. Zo zijn er diverse onderzoeken die aangeven bepaalde CVS-criteria te gebruiken en een aantal wezenlijke kenmerken niet mee te nemen. Dus blijft alleen het aspect vermoeidheid over. Zoals we allemaal intussen weten is de vermoeidheid niet het belangrijkste kenmerk van CVS. In al die gevallen is er sprake van een aanzienlijk aantal patiënten dat niet aan CVS lijdt. Toch wordt er in de conclusies steeds gesproken over CVS.
Als we alle onderzoeken aan een kritische blik onderwerpen, blijkt dat er weinig onderzoek beschikbaar is dat het gebruik van CGT bij CVS werkelijk kan onderbouwen.
Wat betreft de veelvuldig ontkende achteruitgang ten gevolge van de behandeling met CGT en GET zijn er meerdere onderzoeken bekend die dit wel degelijk aantonen. Daaronder is ook een RCT van Nunez uit 2011[1].
Er is veel gezegd en geschreven over CVS. Heel veel daarvan is gebaseerd op verkeerde uitgangspunten. Dat heeft tot heel veel schade geleid voor mensen met CVS en met andere aandoeningen die onder deze noemer worden meegenomen. Het is hoog tijd voor een paradigmashift:
Harvard neuroscientist Michael VanElzakker tells it like it is. “When a condition is ‘medically unexplained,’ some seem to assume that means that it must be psychogenic. We would say that if medicine cannot yet explain something, perhaps the fault lies with medicine,” “There are plenty of things [in biology] we aren’t able to image, yet. “We don’t have a test yet, therefore it’s psychogenic? That reveals a tragic lack of humility about what we know and what we don’t know.”
“Everyone here [at Harvard] recognizes that it’s a neuroimmune condition and approaches it that way,” VanElzakker said[2].
[1] Clin Rheumatol. 2011 Mar;30(3):381-9. doi: 10.1007/s10067-010-1677-y. Epub 2011 Jan 15. Health-related quality of life in patients with chronic fatigue syndrome: group cognitive behavioural therapy and graded exercise versus usual treatment. A randomised controlled trial with 1 year of follow-up.
Núñez M1, Fernández-Solà J, Nuñez E, Fernández-Huerta JM, Godás-Sieso T, Gomez-Gil E
[2] http://www.meaction.net/2016/12/12/dr-vanelzakker-two-new-mecfs-studies-at-harvard/